Auschwitz

2e Nov. ’42
Beste Arie en fam

Het laatste levensteken van mij.
Ik zit in de trein naar Polen, Vader
Moeder, Marc en ik. Marge en Jes
zijn met zijn ouders vrijdag al gegaan
Doe de groeten aan alle bekende
Hou je goed en sterkte toe
gewenst van ons allen aan jullie

We stonden op tijd op. Om 8 uur zaten we aan het ontbijt. Een stevig ontbijt. Na een sigaartje op het terras van het hotel gingen we naar het doel van onze roadtrip. Het was somber weer. Zwaar bewolkt met wèl een aangename temperatuur. Aan het einde van een woonwijk doemde het kamp op. We zagen de prikkeldraadhekken die wij kennen van foto’s. Het werd stil in de auto.
We liepen langs het spoor richting de wagon die halverwege stond geparkeerd. Ik dacht aan hoeveel mensen in dit karretje moeten hebben gezeten. En hoe lang? En onder welke omstandigheden?
Aan het einde van het spoor liggen links en rechts de puinhopen van twee van de gaskamers. Er tussenin is een herdenkingsmonument gerealiseerd. De eerste indruk kwam aardig bij ons aan en terwijl we achteraan het open (!) terrein een rookpauze inlasten (op het kamp is roken verboden) vroegen we ons hardop af of het op het kamp ooit in die 5 jaar compleet stil zal zijn geweest. We wisten het antwoord wel. En wat moet het gestonken hebben.
We besloten linksaf de bossen in te gaan. Hier ontdekten we dat het kamp immens groot is, groter dan de eerste oogopslag vanaf de ‘Poort naar de hel’. Op de vele informatieborden lazen we de meest verschrikkelijke dingen. En de systematiek waarmee de SS’ers te werk gingen. En de verschrikkingen die de slachtoffers moeten hebben ondergaan.

Ver in de middag hadden we het complete kamp gezien op de bekendste poort na. We vroegen het aan een medewerker. Hij verwees ons naar Auschwitz 1, een kazerneterrein enkele kilometers verderop. We namen de toeristenbus. De dame achter de kassa vroeg waar wij vandaan kwamen. Wij, Nederlanders, hoefden niet te betalen (?). In tegenstelling tot het vrij toegankelijke kamp was hier de beveiliging scherp.
De poort met daarboven “Arbeid macht frei” liepen we door. Het ziet eruit als een gewone kazerne. Sterker nog, ik vind het wel een mooie kazerne. Ook hier staan her en der informatieborden. We lazen alles. We zagen alles. We zijn gebouwen binnen geweest.
In stilte. Een andere manier kan ik me niet voorstellen.

Ik ben een vrij nuchtere vent met een vrij zakelijk karakter. Maar ik was geknakt. Ik zat er helemaal doorheen. Ik kwam een gebouw uit waar ik de meest gruwelijke dingen zag en las en bij een volgend gebouw dacht ik dat het niet erger kon en dan toch kon het. Verschrikkelijk! Een etalage met tienduizenden brillen. Een etalage met honderden protheses. Een paar etalages met schoenen. Een etalage met kinderkleertjes! Fotowanden met wanhopige mensen. Een afscheidsbrief (zie boven).
Een klas kwam ons tegemoet. Achteraan liep een meisje van een jaar of 14. Ze droeg een hoofdtelefoon van het museum. Ze keek mij met betraande ogen aan……………………..
Sommige dingen kan ik gewoon niet begrijpen. Ik krijg dat mijn hersenen niet in. Hoe kon (kan) iemand zichzelf in de spiegel aankijken terwijl hij een ander mens als nog minder dan stront behandelt?
Ik was en ben er kapot van.